NEDEN, “NASIL” SORUSUNU SORMAYIZ?
İstemediğimiz bir sonuçla karşılaştığımızda, kendi kendimize genelde “niçin ve neden” sorularını sorarız. “Niçin bu başıma geldi?”,”Neden hep başarısız oluyorum?”,”Neden bunlar hep benim başıma geliyor?” zihnimizi, enerjimizi gün boyu bu sorularla harcarız…
Bu soruları sormak, zihnimizi daha karmaşık ve karamsar düşüncelere sokar. Bu düşünceler içerisinde sürekli olarak bir şeyleri ve birilerini suçlar dururuz. Kendimizi rahatlatmak (kandırmak) adına yapamadığımız, gerçekleştiremediğimiz şeyler hakkında “neden yapamadığımıza ilişkin sebepler” ararız.
Kendimizi “neden ve niçin” sorularını sormaya alıştırırsak “birilerini ve/veya kendimizi suçlama” alışkanlığı kazanmış oluruz…
Kendimizi suçlamak yerine bizim dışımızda olup bitenleri suçlamak ve bizim dışımızda sebepleri bahane etmek bize kendimizi suçlamaktan daha az zarar verir.
“Neden ve niçin” sorularıyla bir yere varamayız, bir sonuca ulaşamayız.
Olumlu ve istendik bir sonuca ulaşmayı istiyorsak, “Neden ve niçin” soruları yerine “Nasıl” sorusunu sormaya başlamamız gerekir…
“Nasıl” sorusunu kullanarak “bu işi daha daha güzel nasıl yapabilirim?”, “Bu işte nasıl başarılı olabilirim?”,” Bu sorunu nasıl çözebilirim?” gibi sorular bizleri çözüm konusunda çaba içerisine girdirir…
Bu soruları soran bir birey olarak hareket ettiğimizde zihnimiz sürekli olarak “Niçin ve neden yapamayacağının nedenlerini aramak” yerine “Nasıl yapacağını” arayan bir uğraş içerisine girer…
“Neden ve niçin’ ler“ peşinde koşarsak, neden ve niçin yapamayacağımız sonucuna ulaşırız. “Nasıl’lar” peşinde koşacak olursak , nasıl başaracağımız sonucuna ulaşırız.
Hangi soruyu sorar isek o soruya cevap ararız ve aradığımız cevaplardan da yeterince buluruz… O kadar çok cevap buluruz ki bu cevaplar bizi tatmin eder ve o soruyu tekrar tekrar sormaya bizi teşvik eder.
Başarısız olduğumuz bir sınav sonrası, “Niçin ve neden” sorularıyla sorulacak olan, “Fizik dersini neden başaramıyorum?” sorusuna cevap aradığımızda o kadar çok “bahane!” pardon “cevap!” buluruz ki… “Ben zaten Fizik dersini sevmiyorum”, “Çalışsam da başaramıyorum”,”Birisi bana anlatmazsa ben anlayamıyorum”… Bu cevaplar niçin ve neden sorusuna cevap olarak bulacağımız cevaplardan sadece bir kısmı.
Bu bulduğumuz “Aklımıza yatan,mantıklı, bizi tatmin eden!” cevapları ortaya koyduktan sonra, bütün zihinsel gücümüzle “Niçin Başaramayacağımızı ispatlamaya!” çalışırız… Başaramamamız için o kadar çok neden bulmuşken niçin başarılı olalım ki!
Bütün bunların yanı sıra başarıya ulaşmak istiyor isek “nasıl” sorusu ile başlayan, “Nasıl başarılı olurum?”, “Fizik dersinde nasıl başarılı olabilirim?” sorularını sorar isek, zihnimiz o zaman “Nasıl başarılı olacağını arar”.
Nasıl başarılı olacağımıza dair sorumuz için de bir çok cevap bulabiliriz. “Gerektiği kadar çalışarak”,”Düzenli çalışarak”,” Dersleri daha dikkatli takip ederek”,”Anlamadığım soruları okulda ve dershanede öğretmenlerime sorarak”, “Günlük tekrar yaparak”, “anladığım konuyla ilgili bol bol ve farklı kaynaklarda sorular çözerek” …gibi bir çok cevap bulabiliriz…
Bu bulduğumuz “Aklımıza yatan,mantıklı, bizi tatmin eden” cevapları ortaya koyduktan sonra, bütün zihinsel gücümüzle “Nasıl Başaracağımızı ispatlamaya” çalışırız…
Nasıl başarılı olacağımıza ilişkin bu kadar çok cevaptan sonra ve bunların işe yaradığı bir çok başarılı insanı gördükten sonra “başarısız olmak için bir nedenimiz kalmamıştır artık!”
“Niçin” ve “Neden” sorularından çok “Nasıl” sorularına cevap aradığımız başarılı bir hayat sürmeniz dileğimle…
Metin KILIÇ
Uzm. Psikolojik Danışman
